صدایش را نازک می‌کند و می‌پرسد: رحم اجاره‌ای می‌خواستی؟ جهت خودت یا آشناهایت؟ می‌گویم: نه جهت خودم. می‌گوید : بازار خراب است گفته‌باشم؛ از این ور عید قیمت‌ها

عبارات مهم : حاملگی – نوزادان
حالا واسطه ها از دنیای واقعی به دنیای مجازی کوچ کرده اند و از امکانات تلگرام، اینستاگرام و آگهی های ریز و درشت اینترنتی جهت جذب مشتری استفاده می کنند؛ دلال هایی که نبض بازار را در دست دارند ، جهت اجاره رحم قیمت تعیین می کنند، قرارداد می نویسند و از آشفته بازار غیررسمی اجاره رحم، جیب هایشان را پر می کنند.

این وسط نیاز جسمی و مالی دو طرف معامله یعنی مادری که قادر به نگهداری جنین در رحم خودش نیست و زنی که به خاطر نیاز مالی رحم اش را اجاره می دهد، بازار عرضه و تقاضایی بوجود آورده که ردپایش را در دنیای مجازی زیاد از هرجای دیگری می توان دید.

ما جهت ورود به این دنیای پررمز و راز و زیرزمینی، سری به صفحات اینترنت می زنیم؛ به مدد شماره تلفن هایی که خیلی راحت در دسترس همه قرار داده شده، با سه طرف این معامله صحبت می کنیم. با دلال ، اجاره دهنده و اجاره کننده رحم جایگزین یا میانجی. آدم هایی که هرکدام هزارویک علت دارند جهت حضور در این معامله چند میلیون تومانی.

گفتگو با یک واسطه اجاره رحم

«باسلام. چنانچه دهنده و یا گیرنده رحم اجاره ای هستید تماس بگیرید.
——- 0930»

مانا کاربری است که یکشنبه هفدهم اردیبهشت ،این آگهی را دریکی از سایت های تبلیغ و آگهی رایگان ، درج کرده؛اما تلفن همراهش مدام اشغال هست. بالاخره بعد از چند بار تماس، ارتباط برقرار می شود. صدای آن سوی خط متعلق به زن جوانی است که می گوید: هم کیس مناسب اهداکننده تخمک دارد و هم رحم اجاره ای.

می گویم: نه اهدای تخمک کارم را راه نمی اندازد . رحم اجاره ای دارید؟

صدایش را نازک می کند و می پرسد: رحم اجاره ای می خواستی؟ جهت خودت یا آشناهایت؟

می گویم: نه جهت خودم. می گوید : بازار خراب است گفته باشم؛ از این ور عید قیمت ها بالاتر رفته…قیمت دستت است دیگر؟! می گویم: بله ولی هرچقدر کمتر باشد برایم بهتراست. می گوید: با شماره همراه ات به من تک زنگ بزن ؛کیس هارا برایت پیامک می کنم. پشت تلفن نمی شود راحت صحبت کرد…قبل از قطع شدن ارتباط می پرسد: کدام شهر هستی؟

می گویم : تهران. می گوید: پایتخت کشور عزیزمان ایران چهارتا کیس دارم. سریع با شماره ات به من زنگ بزن برایت پیامک کنم. با تلفن همراهم تک زنگ می زنم و چند دقیقه بعد چهار پیامک پشت سرهم برایم ارسال می شود:

سپیده/ 25 ساله/ متاهل/ تهران/ یک فرزند 3 ساله پسر دارد/ 25 میلیون + ماهی 500
حبیبی / 26 ساله/ متاهل/ تهران/ یک فرزند پسر دارد/ 25 میلیون + ماهی 500
؟؟؟/ 21 ساله/ متاهل/ یک فرزند 5 ساله دارد/ 27 میلیون+ ماهی 500
مهسا / 23 ساله/ متاهل / یک فرزند دارد/ پایتخت کشور عزیزمان ایران / 27میلیون + ماهی 500

گزینه ها یا به قول خود زن واسطه، کیس ها را یکی یکی نگاه می کنم و دوباره با گوشی واسطه تماس می گیرم. می گویم: قیمت ها خیلی بالاست پارسال کمتر بود. می گوید: بله دوسال به 20 میلیون هم نمی رسید، با 18میلیون معالمه جوش می دادم، ولی الان کسی حاضر نیست جهت این رقم ها دردسر 9ماه بارداری را قبول کند.

می گویم: قیمت پایین تر از اینها ندارید؟

می گوید: نه…همین ها هم دیربجنبی از دستت می روند. مشتری اجاره زیاد هست.

می گویم: همه اینها بار اولشان است؟ تجربه بارداری با این روش را دارند؟

می گوید: این چهارنفر بار اولشان هست. ولی یک کیس دیگرهم دارم که یک بار تجربه رحم اجاره ای داشته و یک دوقلوی دختر وپسر هم تحویل داده، یک سه کیلو و یک سه و سیصد. ولی قیمتش بالاتر هست. 30 میلیون + ماهی 500

دلیلش را که می پرسم می گوید: چون یک بار “سارو” شده است و موفق بوده. البته چون شما می خواهی هزینه بکنی بهتر است یکی دیگر را گزینش کنی چون این زن با فرزند خودش، تا حالا سه بار سزارین شده است و ریسک سزارین چهارم برایش بالاست.

یک نگاه دیگر به پیامک هایش می اندازم و می گویم این زن سپیده به نظرم مناسب هست، ولی روی مبلغش شک دارم.

می گوید: همه 25 میلیون را که یکجا پرداخت نمی کنی. ببین روالش این هست. بعد از بسته شدن قرارداد، روز انتقال شما یک میلیون پرداخت می کنی. 17روز بعد اگر جواب آزمایش را گرفتی و مثبت بود باز هم یک میلیون پرداخت می کنی. بعد روزی که صدای قلبش را شنیدی در سونوگرافی اول یعنی حدودا 45 روز بعد باز هم یک میلیون تومان می دهی. بعد در غربالگری اول 2 میلیون و در غربالگری دوم هم 2 میلیون! مابقی هم می ماند جهت روز وضع حمل که با هم تصفیه کنید.

می پرسم: قرارداد محضری می بندیم؟ ازکجا معلوم بعدا فرزند را به من بدهد!

خانم واسطه که انگار دیگر از این پرسش و جواب خسته شده است می گوید: من محضر آشنا سراغ دارم.هردوتای شما می روید محضر و یک قرارداد می نویسید، امضا می کنید و همه چیز قانونی می شود.

می پرسم:یعنی یک قرارداد قانونی می بندیم؟

می گوید : شما از مرکزی که می خواهی این کار انتقال را انجام بدهی نامه پزشکی می بری، این کاررا انجام می دهند. محضرها صیغه به نیت بارداری را سخت انجام می دهند ولی با این یکی مشکلی ندارند.

می پرسم: هزینه محضر چقدر می شود؟

می گوید: مبلغ زیادی نیست. حدود300 – 400 هزارتومان.

بعد از آخر تماس، پیامک می زنم و می گویم: ببخشید ما باید به شما هم بعنوان معرف هزینه جداگانه ای پرداخت کنیم؟

جواب می دهد: “عزیزم من یک میلیون تومان می گیرم. آن مبالغی که گفتم جهت خودشان است”.

گفت وگو با یک اجاره دهنده رحم

«سلام…خانم متاهل/ 31 ساله / با رضایت همسرم رحم ام را اجاره می دهم/ کرج/
——-0938»

کاربر بعدی با اسم السا ، زنی است که خودش بیواسطه جهت اجاره دادن رحمش اقدام کرده. شماره تلفنش را می گیرم و بعد از دو بوق کوتاه سریع جواب می دهد، از قیمتی که درنظر گرفته می پرسم می گوید: 22 میلیون ماهی 50 هزارتومان.

نرخی که با قیمت های پیشنهادی واسطه قبلی، متفاوت هست. خودم را معرفی می کنم و می گویم خبرنگارم.

سریع تصویر العمل نشان می دهد و می گوید: زن من دنبال دردسر نیستم. قول می دهم که برایش دردسری درست نکنم. به مشکل راضی به ادامه مکالمه می شود و خیلی کوتاه جواب پرسش هایم را می دهد.

چرا می خواهی این کار را بکنی؟

به خاطر نیاز مالی. اگر دستم تنگ نبود که راضی به این کار نمی شدم. فکر می کنی بارداری راحت است؟!

همسرت در جریان است؟

بله…خودش هم راضی هست. راضی هم نباشد چاره نداریم. در این دوسالی که از شهرمان به کرج امده ایم یک ماه کار داشته، دوماه بدون کار بوده…کلی اجاره منزل عقب افتاده داریم.

خودت فرزند داری؟

یک پسر 6 ساله دارم.

از کجا فهمیدی که می شود رحم را هم اجاره داد؟

یک بار توی مرکز بهداشت شنیدم. بعد از این ور و آن ور تحقیق کردم و قیمت را درآوردم.

درباره فرزند ای که قرار است توی رحم ات بزرگ کنی فکر کرده ای؟

نه …اصلا فکر نمی کنم…هنوز که برایم پیش نیامده..

ولی خب ممکن است امروز وفردا با یکی قرار داد ببندی.

بچه است دیگر…مثل همین پسرخودم …

یعنی مثل پسر خودت دوستش داری؟

نه…نمی دانم… حالا که هنوز تجربه اش نکرده ام.

نمی ترسی به این فرزند وابسته بشوی؟ فکر می کنی بعداز به دنیا آمدنش راحت از او جداشوی؟ بالاخره 9 ماه با تو نفس کشیده ، توهرحرکتش را حس کرده ای.

کلافه جواب می دهد: نمی دانم خانم…اینقدر مسئله دارم که به این چیزها فکر نکرده ام.

پای صحبت های یک اجاره کننده رحم

«خانم متاهل/ زیر 30سال / ساکن قزوین / جهت رحم اجاره ای نیازمندم. لطفا تماس بگیرید.
——-0901 »

این آگهی یک خطی هم من را به لیلا می رساند. زن 39 ساله ای که پنج بار ivf ناموفق داشته و در نهایت دکترش به او پیشنهاد اجاره رحم را داده.
درباره مشکلش که می پرسم می گوید: رحم من تک شاخه هست. لوله چپ کلا به یه نقطه کور متصل است و لوله راست هم خیلی ضعیف هست.

کی از مادرشدن در رحم خودت قطع امید کردی؟

سه سال پیش. هنگامی که دکترم گفت باید رحم اجاره کنی دنیا روی سرم خراب شد. اصلا تمایلی به این کار نداشتم. می دانستم شوهرم هم سخت راضی می شود. ولی بالاخره هردونفرمان راضی شدیم.تا حالا دوبارهم از ساروگیت استفاده کرده ام البته هردوبار یک نفر بوده، ولی بازهم جواب آزمایش منفی بوده. الان هم دنبال یک ساروگیت دیگر هستم. شاید این بار نتیجه بدهد.

درباره آن زن چه هستی داری؟ اگر بعدها بخواهد فرزند را ببیند؟

نه…محال است قبول کنم… این یک معامله است بعداز به دنیا امدن فرزند تمام می شود. نمی خواهم بعدها خودش بفهمد که چطوری به دنیا آمده، اگراین زن با فرزند من درارتباط باشد بالاخره می فهمد.

دراین دوبار جهت معامله درمحضر قرارداد نوشته ای؟

نه… از طریق همان دکتر خودم به یک کارشناس حقوقی معرفی شدیم البته چون جواب آزمایش منفی بود فقط یک مبلغی اول معامله دادیم و بقیه کنسل شد.

دفتر اسنادی ها چه می گویند؟

تکذیب پشت تکذیب. تماس های ما جهت انعقاد قرارداد اجاره رحم با چندینه دفتر اسناد رسمی به بن بست می خورد.

وقتی به عنوان مشتری تماس می گیریم هیچ محضری قبول نمی کند که چنین قراردادی بنویسد و کلا وجود چنین قراردادی را تکذیب می شود.

اما از طریق همین دریچه ای که با اینترنت به سوی این بازار زیرزمینی جهت ما باز شده، نمونه هایی از قراردادهای اجاره رحم هم به چشم مان می خورد. قراردادهایی مانند نمونه زیر:

این قرارداد مابین الف : دهنده رحم اجاره ای : زن ( ز ) با مشخصات کامل که از این بعد مادر جانشین نامیده می شود با موافقت همسر دائمی خود آقای ( ر ) با مشخصات کامل طبق نکاحیه شماره …دفتر رسمی ثبت ازدواج پایتخت کشور عزیزمان ایران از یکسو.

و ب : گیرنده رحم اجاره ای : زن ( ط ) با مشخصات کامل با موافقت همسر دائمی ارزش آقای ( ج ) طبق نکاحیه شماره …دفتر رسمی ثبت ازدواج شماره پایتخت کشور عزیزمان ایران با مشخصات کامل که از این بعد مادر و پدر طبیعی نامیده می شوند از سوی دیگر با تراضی و شرایط ذیل منعقد می گردد.

موضوع قرارداد : اجاره رحم .

1 – زن ( ط ) متعهد می شود نسبت به تامین هزینه های عمل لقاح خارج از رحم و وضع حمل زن ( ز) اقدام نماید .

2 – جنین حاصل از عمل لقاح خارج از رحم که بعد از عمل انتقال جنین در رحم زن ( ز ) قرارمی گیرد شرعا وقانونا به زن ( ط ) متعلق است وخانم ( ز ) صرفا طبق این قرارداد جنین را حفظ وپس از وضع حمل تحویل زن ( ط ) خواهد داد.

3 – تمام مراحل باروری واقدامات درمانی مطابق موازین شرعی در مرکز نا باروری ….. انجام خواهد شد .

4 – دهنده رحم زن ( ز ) متعهد گردید بعد از بدنیا آمدن نوزاد یا نوزادان تحت آزمایش DNA قرار گیرد و درصورتیکه فرزند یا فرزندان متعلق به زن ( ط ) وآقای ( ج ) نباشد گیرنده زن ( ط ) آقای ( ج ) هیچ تعهدی نسبت به تحویل گرفتن نوراد یا نوزادان ندارند ودهنده رحم زن ( ز ) متعهد به پرداخت تمامی مخارج دوران باردرای و وضع حمل می گردد.

5 – در صورت تولد نوزاد دوقلو یا بیشترگیرنده زن ( ط )وهمسرشان آقای ( ج ) هنگام تحویل نوزادان مبلغ …… ریال در ازاء هر نوزاد اضافه پرداخت خواهند نمود.

6 – در صورت منفی شدن آزمایشات حاملگی HCG-BETA و یا سقط جنین در هر مرحله از مراحل این قرارداد کان لم یکن خواهد شد.

7 – ماهیانه مبلغ …… ریال بابت هزینه ایاب وذهاب وتغذیه به زن ( ز ) پرداخت خواهد شد .

توافقات طرفین : گیرنده زن ( ط ) وهمسرشان آقای ( ج ) منعهد گردیدند که تمام هزینه های انجام عمل لقاح خارج از رحم و وضع حمل را پرداخت نمایندو نیز مبلغ ….. ریال بابت اجاره رحم با تراضی طرفیت بشرح ذیل اعلام شد .

1 – مبلغ …..ریال روز انتقال جنین
2 – مبلغ……ریال وقت سونوگرافی قلب جنین
3 – مبلغ …..ریال سومین ماه حاملگی
4 – مبلغ …..ریال انتهای چهارمین ماه حاملگی
5 – مبلغ …..ریال انتهای پنجمین ماه حاملگی
6 – مبلغ …..ریال انتهای ششمین ماه حاملگی
7 – مبلغ …..ریال انتهای هفتمین ماه حاملگی
8 – مبلغ …..ریال انتهای هشتمین ماه حاملگی
9 – مبلغ …..ریال بعد از به دنیا آمدن نوزاد یا نوزادان و دریافت جواب آزمایش DNA .

در قسمتی از این قرارداد به شماره دفترخانه ای در غرب پایتخت کشور عزیزمان ایران اشاره شده؛ ما با این دفترخانه تماس می گیریم و از شرایط ثبت قرارداد اجاره رحم می پرسیم. دفتریار این دفترخانه نیز عنوان را تکذیب می کند و می گوید: نمی دانم چه کسی شماره دفترخانه ما را زیر این نمونه قرارداد نوشته و جهت ما دردسر درست کرده. ما تا حالا چنین قراردادی ننوشته ایم.

رحم اجاره ای از نگاه یک وکیل دادگستری

بیش از 14 سال است که ماجرای اجاره رحم در کشور ما مطرح شده است و در این سالها خانواده های زیادی از این طریق به آرزوی دیرینه ارزش یعنی فرزنددار شدن رسیده اند. با این حال هنوز هم پرسشها و نگرانی های زیادی دراین رابطه وجود دارد؛ از چگونگی نسبت نوزاد و مادر اجاره ای اش گرفته تا اخذ هزینه های گزاف بابت اجاره . ما این عنوان را با آرش دولتشاهی وکیل پایه یک دادگستری و عضو کانون وکلای مرکز درمیان می گذاریم و او درپاسخ می گوید: رحم اجاره ای به هیچ عنوان باعث ارث نمی شود و تنها یک نوع قرارداد ارائه خدمت هست.

دولتشاهی تاکیدمی کند: در رحم اجاره ای هیچ نسبتی بین زنی که رحمش را اجاره داده با فرزندی که در شکم داشته بوجود نمی آید.

این وکیل دادگستری در توضیح زیاد می گوید: توصیه مهم اینجاست که در فقه ما اصل بر ممنوعیت استفاده از اندام های بدن جهت هرنیت و هدفی است.مگر اینکه این نشانه مشروع باشد. درنتیجه فقها هم در این زمینه خیلی با احتیاط اظهار نظر کرده اند و فقط جهت مواردی استثنا قائل شده است اند که به عنوان نمونه اهدای عضو یکی ازآنهاست. در مورد درمان ناباروری هم بعضی از فقها اجازه داده اند و با قید شرط و شروطی پذیرفته اند که در صورتی که هیچ امکانی جهت درمان نباشد، از این روش استفاده شود.

دولتشاهی می افزاید: درهرحال هیچگونه رابطه وراثتی برقرار نمی شود. هیچگونه تعهدی هم جهت آن کسی که رحمش را اجاره می دهد مثل نگهداری یا خرجی و… ایجاد نمی شود.نوزاد به دنیا آمده هم با فرزند های خود شخص اجاره دهنده رحم هیچ نسبتی نخواهد داشت و کلا یک شخص بیگانه است درست مانند اینکه این نوزاد در آزمایشگاه و در فضای آزمایشگاهی رشدکرده باشد.

این وکیل دادگستری در ادامه با تاکید براینکه اجاره رحم در کشورهای غربی از رونق افتاده می گوید: اینکه این عنوان هنوز در کشور ما مطرح است دودلیل دارد. یکی به خاطر پرسشها معیشتی و مالی است و به همین علت رقم های بالایی هم در بازار می بینیم. دومین علت این است که هنوز شرایط خوبی جهت رشد جنین در فضای آزمایشگاهی فراهم نشده هست.

قانون نحوه اهدای جنین به زوج های نابارور

صفحات تقویم که ورق می خورند، به بیست ونهم تیرماه سال 82 که می رسند، رد ونشانی از قانون اهدای جنین یا اهدای گامت به همسران نابارور نیز در فهرست قوانین کشور به چشم می خورد؛ چراکه در این روز نمایندگان مجلس شورای اسلامی این قانون را به تصویب رساندند. قانونی که در هشتم مرداد همان سال به تایید شورای نگهبان هم رسید . متن قانون نحوه اهدای جنین به زوج های نابارور به شرح زیر است :

ماده 1: به موجب این قانون کلیه مراکز تخصصی درمان ناباروری ذیصلاح مجاز خواهند بود با رعایت ضوابط شرعی و شرایط مندرج در این قانون نسبت به انتقال جنین های حاصله از تقلیح خارج از رحم زوج های قانونی و شرعی بعد از موافقت کتبی زوجین صاحب جنین به رحم زنانی که بعد از ازدواج و انجام کارها پزشکی ناباروری آنها (هر یک به تنهایی یا هر دو) به اثبات رسیده اقدام نمایند.

ماده 2: تقاضای دریافت رحم اهدایی باید مشترکاً از طرف همسران تنظیم و تسلیم دادگاه شود و دادگاه در صورت احراز شرایط ذیل مجوز دریافت جنین را صادر می کند:

الف- زوجین بنا به گواهی معتبر پزشکی، امکان فرزند دار شدن نداشته باشند و زوجه استعداد دریافت رحم را داشته باشد.
ب- زوجین دارای صلاحیت اخلاقی باشند.
ج- هیچ یک از زوجین محجور نباشند.
د- هیچ یک از زوجین مبتلا به بیماری های صعب العلاج نباشند.
هـ- هیچ یک از زوجین معتاد به مواد مخدر نباشند.
و- زوجین بایستی تابعیت جمهوری اسلامی کشور عزیزمان ایران را داشته باشند.

ماده 3 : وظایف و تکالیف زوجین اهداء گیرنده جنین و طفل متولد شده است از لحاظ نگهداری و تربیت و نفقه و احترام نظیر وظایف و تکالیف اولاد و پدر و مادر هست.

ماده 4 : بررسی صلاحیت زوجین متقاضی در محاکم خانواده، خارج از نوبت و بدون رعایت تشریفات آیین دادرسی مدنی صورت خواهد گرفت و عدم تأیید صلاحیت زوجین قابل تجدید نظر است.